Avrupa’nın en büyük karayolu taşıma hacmine sahip olan Türkiye’de karayolu taşımacılığı için bir günde 176 milyon dolar navlun ödeniyor. Türkiye’deki kamyonların %85’i şahıslara ait. Yollardaki 930 bin TIR’ın yaklaşık 550 bini ticari yük taşıyor. Bunların yaklaşık 60 bini üreticilerin kendilerine ait, çoğunlukla kısa mesafeli, milk-run vb. kapalı yollarda çalışan kamyonlardır (un değirmeni kamyonu, akaryakıt tankeri vb.). Geri kalanlar ise kamu, TSK, hafriyat, beton kamyonu, kurtarma/vinç vb.
Karayolu taşımacılığında bir günde dönen para, e-ticarette dönen paradan daha fazladır. Ticaret Bakanlığı tarafından yönetilen e-Ticaret Bilgi Platformu verilerine göre 2022 yılında ülkemizde e-ticaret hacmi bir önceki yıla göre %109 artarak 800,7 milyar TL’ye ulaştı ve bu bilgilere göre yaklaşık 132 milyon E-ticarete günde dolar harcandı. Karayolu taşımacılığında bir günde yapılan 176 milyon dolarlık navlun ödemesi, e-ticarette günlük iade edilen rakamdan fazladır.
2023’ün ilk 7 ayında yurt içi nakliye pazarı yüzde 15 daraldı
Türkiye’de günde ortalama 400 bin tır FTL (full truck) yük alıyor. Bunların yaklaşık 100 bini kısa mesafeli süt seferleri (liman-fabrika gibi) gibi sistematik hat yükleridir.
Türkiye’nin karayolu ulaşım trafiğinin Aralık 2022’ye göre yüzde 15 azaldığını kaydeden Tırport İdare Meclisi Başkanı Dr. Akın Arslan, bunun iki önemli nedeni olduğunu belirterek şunları söyledi:
1-Üretimde gözle görülür bir azalma var. Bazıları aynı hacimde üretime devam etse de ürünü piyasaya sürmeden önce 2-3 ay depolamayı tercih ediyor. (Yüksek enflasyon nedeniyle fiyat artışı beklentisi stoklamayı artırıyor)
2- Yoldaki kamyonların 1/3’ü yüklenmeden boş dönmek zorunda kalıyor. Yüksek mazot fiyatları, bireysel kamyon sahibini bir dönüş yükü ile geri dönmeye zorlar. Kamyoncu gerekirse zorlar, 3-4 gün daha bekler ve eli boş dönmek istemez. Tırport Insights verilerini değerlendiren Tırport Lideri Dr. Akın Arslan, 2023 yılının ilk 7 ayında navlun fiyatlarının yüzde 30 arttığını belirtti. Tirport Insights’ın Temmuz ayı verilerine göre; Her gün FTL taşıyan bir kamyon, günde ortalama 455 km yol kat ediyor. Ortalama navlun fiyatı 15 bin TL’ye ulaştı. Yılbaşından bu yana bazı hatlarda navlun yüzde 25-35 arttı. Türkiye’de günlük ortalama navlun ödemesi 176 milyon dolar civarında. Yıllık nakliye pazarı hacmi 50 milyar doların üzerinde ve lojistik bölümünün büyüklüğü 100 milyar doların üzerindedir. Depolama tarafında ise yıllık 7-8 milyar dolarlık bir hacim var.
Lojistik şirketleri Dijital Nakliyecilere dönüşecek
Türkiye’nin en büyük lojistik şirketi bu pastanın ancak %0,7’sini alabiliyor. Pazar son derece dağılmıştır. Tirport gibi 100 binden fazla kişisel tıra kendi dijital platformunda çözüm üreten yeni nesil dijital nakliyeciler, tek başına pazarda %5’in üzerinde pazar payı elde edebilecek gibi görünüyor.
Müşterileri için gerçek zamanlı, lokasyon bazlı, akıllı lojistik çözümler üreten ve intermodal çözümleri birebir platformda destekleyen Tırport, global ölçekte 14 ülkede 8 dilde lojistik departmanını dijitalleştirmeye ve dönüştürmeye devam ediyor.
Bir kamyon ayda ortalama 200 bin TL fatura kesiyor.
Nakliye departmanında e-ticaretten daha fazla para kazanılır. Ülkemizde 400 bine yakın bireysel tır sahibi var. Aylık ortalama 150-300 bin TL fatura kesiyorlar. KOBİ’lerin ilk %1’inde yer alıyorlar. Bankalar, fintech’ler ve faktoring şirketleri bu kitleyi görmezden geliyor. Bireysel kamyoncular, yaklaşık 500 bin KOBİ’den oluşan ve aylık ortalama 200 bin TL faturalandıran Türkiye’nin en büyük kitlesel meslek kümesidir. Piyasadaki günlük 176 milyon dolarlık hacim, Türkiye’deki e-ticaret hacminden daha fazla. Lastik mağazaları, servis merkezleri ve kamyon markaları, bireysel kamyon sahipleriyle ilgilenmez. Meğer içeride çok büyük bir ticaret varmış. Günde 176 milyon dolar, bu sadece navlun tarafı. Bunun dışında yılda 40 binin üzerinde traktör/kamyon ve 10 binin üzerinde semi-treyler satışı yapılmaktadır. Türkiye’de 250 binden fazla tır 2. elde el değiştirirken, 2. elde trafik sıfır satış sayısının 6 katından fazla.
