İngiliz başbakan göçmen planına ‘Ölü doğdu’ dedi, Ruanda’dan cevap gecikmedi: Parayı iade etmeyiz
Ruanda Hükümet Sözcüsü Yardımcısı Alain Mukuralinda, İngiltere ile düzensiz göçmenlerle ilgili yapılan anlaşmaya değindi. Mukuralinda, İngiltere-Ruanda anlaşmasında fonların geri ödenmesine ilişkin hiçbir şart bulunmadığını belirterek, “Paranın iade edilmesi gerektiği öngörülmüyordu.” dedi.
İngiltere tarafından Ruanda’ya verilen ödeneğin bir kredi olmadığına dikkati çeken Mukuralinda, “Bu belirli adımları atmak için Ruanda’ya gönderilen paraydı ve söz konusu adımlar atıldı.” şeklinde konuştu.
Mukuralinda’nın açıklamasının, İngiltere Başbakanı Keir Starmer’in, Ruanda Planı’nın en başından ölü doğduğuna dair sözlerinin ardından gelmesi dikkat çekti. İngiltere tarafından anlaşmanın feshine ve fonların iadesine ilişkin bir açıklama yapılmadı.
İngiltere’nin Ruanda Planı nedir?
İngiliz hükümeti, Nisan 2022’de hazırlanan “Ruanda Planı” kapsamında düzensiz göçmenleri ve ülkeye yasa dışı yollarla girip sığınma talebinde bulunanları Ruanda’ya gönderme hedefini açıklamıştı.
Ülkede muhalefet, insan hakları örgütleri ile Birleşmiş Milletler (BM) başta olmak üzere birçok uluslararası kuruluşun tepki gösterdiği karar, Yargıtay ve Yüksek Mahkemece yasaya uygun bulunmuştu.
Kararın ardından Haziran 2022’de Ruanda’ya 7 kişiyi taşıyan ilk uçuş Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararıyla durdurulmuştu. Bunun üzerine İçişleri Bakanlığı, Yüksek Mahkemede yeni bir dava açmış, mahkeme de 19 Aralık 2022’de Ruanda uçuşunun yasal olduğuna karar vermişti.
Mahkeme, temyiz yolunu açık tutmuş, insan hakları savunucularının Temyiz Mahkemesinde açtığı dava sonucu 29 Haziran’da Ruanda Planı’nın yasalara uygun olmadığına karar verilmişti. Hükümet ise Temyiz Mahkemesinin kararını Yüksek Mahkemeye taşımış, Yüksek Mahkeme de 15 Kasım’daki kararında Ruanda’ya yollanacak kişilerin kötü muameleye maruz kalma ve kendi ülkelerine gönderilme gibi risklerin bulunduğu gerekçesiyle planın yasaya uygun olmadığını açıklamıştı.
Ruanda’yla yeni anlaşma
Bunun üzerine Ruanda’yla 5 Aralık 2023’te yeni anlaşma imzalanmıştı. Bu anlaşmaya göre Ruanda’ya gönderilecek düzensiz göçmenler, İngiltere dışında başka bir üçüncü ülkeye sınır dışı edilemeyecek. Ruanda’daki diğer sığınmacılarla aynı haklara sahip olacak bu kişilerin yasal talepleri için destek verilecek. Ruanda’nın sorumlulukları bağımsız gözlemciler tarafından kontrol edilecek. Yasa tasarısıyla Ruanda, düzensiz göçmenlerin sınır dışına gönderilebileceği güvenli ülke kabul edilecek. Ruanda’nın güvenli olduğunu gösterir yasal adımlar ve uygulamalar da hayata geçirilecek.
