HANDE BERKTAN
Türk elektronik sektörü, pandemi sonrası başlayan büyüme trendini yılın ilk iki ayında da sürdürdü. BloombergHT için sorularımızı yanıtlayan Türk Elektronik Sanayicileri Derneği (TESİD) Yönetim Kurulu Başkanı Yaman Tunaoğlu, elektronik sektörünün geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 26 artışla en çok büyüyen branşlardan biri olduğunu söyledi.
“İhracatta yavaşlama eğilimi var”
TESİD Yönetim Kurulu Başkanı Tunaoğlu, sektördeki yükselişe vurgu yaparken, maliyetlerdeki artışa dikkat çekti ve “Elektronik bölümünün büyümesinin bu yıl da olumlu devam edeceğini tahmin etmek yanlış olmaz. Seçim ve depremin etkilerinin belirsizliğine rağmen hızla hemen hemen tüm bölümler için girdi üreten bir bölüm haline geldiği için her yıl. Ama bu yılın asıl hikayesi, maliyet ve fiyatlandırma ortasında rasyonel alaka kaybının neden olduğu finansal zarar, sektör genelinde olduğu gibi şube şirketlerinin de bu duruma ne kadar emek verebileceği ve nasıl etkileneceği. Sektörün en büyük beklentisi seçimlerden sonra sanayi üretimine öncelik veren akılcı bir ekonomi politikasının uygulanmasıdır.
Elektronik sektörünün ihracat performansının lideri TESİD, “Sektörel ihracat yılbaşından bu yana hafif bir düşüş trendine girdi. Avrupa ve ABD merkez bankalarının faiz artırımları ve nakit sıkılaştırması ile devam eden enflasyonla mücadelesinin 2023 yılı için hemen hemen tüm şubelerde hızlı bir şekilde piyasa daralmasına yol açması bekleniyordu. Şimdilik bunun boyutunu tahmin etmek mümkün değil. bu büzülmenin. Bununla birlikte bölümümüzün olumlu yönde gelişeceğine, yılsonu şube ihracatımızın geçen yıla göre daha yüksek olduğuna inanıyoruz. altındaGerçekleşmeyeceği, hatta ölçünün üzerinde kalacağı yönünde bir öngörümüz var” dedi.
“Fiber altyapı yatırımlarına yeniden hız verilmeli”
Bilişim sektörünün güçlenmesi için altyapı yatırımlarının değerine değinen TESİD Önder, “Elektronik sanayicilerinin önemsediği bir diğer konu da altyapı yatırımlarının artırılması. Yurt genelinde fiber optik ağ altyapısı başta olmak üzere diğer altyapıların da artması ile bilgi teknolojilerinin gelişmesi, üretim tesislerine ve lojistiğe erişimin kolaylaşacağı düşünülmektedir.
Tunaoğlu, tedarik zincirindeki bozulmayla ilgili olarak elektronik sektöründeki üretimin daha yakın coğrafyalara kayacağına işaret ederek, “Özellikle Batı dünyası ve pandemi döneminde yaşadığımız üretim alanı, uzaklardaki tedarik zinciri sorunları. ABD ve Çin’in ortasında görünür hale gelen doğu ve ticaret savaşlarından en çok elektronik sektörü etkilenecek. Dünya dış ticaretinde en büyük kalem haline gelen elektronik branşı, üretiminin büyük bölümünü yüzde 70 ile Uzakdoğu’da gerçekleştiriyor. Yaşananlar bu oranın bu seviyelerde sürdürülebilir olmadığını göstermiştir. Önümüzdeki dönemde ya Uzak Doğulu üreticilerin tüketim merkezlerine yakın yerlere doğrudan yatırım yapacağını ya da elektronik sektörü için arzın daha yakın coğrafyalardaki yerel üretim merkezlerine kayacağını göreceğiz.
“Elektronik Sanayii İşbirliği Platformu İhracatçıları Destekleyecek”
TESİD’in yerli sanayi temelindeki projelerine ilişkin Yaman Tunaoğlu, “TESİD, belirlediği vizyon kapsamında, sektörde faaliyet gösteren KOBİ’ler, yeni girişimciler ve büyük firmalar arasında iş birliği olanakları yaratarak yerli çözümler üretilmesine destek olmayı hedefliyor. elektronik sektörü, kendi aralarında ve diğer sektörlerdeki firmalarla. Faaliyete geçen TESİD “Yaşayan Laboratuvar” projesinin üyeler tarafından büyük beğeni görmesi ve katma değer yaratması için çalışmalar devam etmektedir. Üyelerimizin daha geniş alanlara ulaşabilmesi ve iş birliği ile ihracat fırsatları yaratabilmesi için Elektronik Sanayii İşbirliği Platformu (ESIP) projesi üzerinde çalışmaya devam edeceğiz.”
“Nitelikli personel transferi büyük bir risk”
Nitelikli elemanın yurt dışına çıkışının elektronik sektöründe büyük risk oluşturduğuna dikkat çeken TESİD Önder, “Orta gelir sarmalından kurtulmaya çalışan ülkemiz için yetişmiş eleman göçünü çok değerli bir risk olarak değerlendiriyoruz. . Bu kapsamda OSTİM Teknik Üniversitesi bünyesinde ASO ve ISO meslek komiteleri ile birlikte durumun tespiti, kök nedenlerinin tespiti ve ne gibi önlemler alınabileceğinin araştırılması amacıyla bir çalışma başlattık. Akademisyenlerle yapılan ön çalışmanın ardından bu çalışma tasarlandı ancak ASO ve ISO’nun kaynak ayıramaması nedeniyle bekleme sürecine girildi. 2023 yılı için kıymetli hedeflerimizden biri de bu kaynağı oluşturmak ve projeye başlamak olacaktır” dedi.
“Kamu alımlarında yerli sanayi ürünleri tercih edilmeli”
TESİD Lideri Tunaoğlu, elektronik sanayicilerinin öncelikli taleplerini dile getirerek, “Elektronik sanayicileri yerli üretimin artması için teşvik ve zemin istiyor. Son dönemde bu yönde bir bilinç oluşmaya başladı ama ne yazık ki hala yabancı eserlerin tercih edildiği pek çok durumla karşılaşıyoruz.
Ar-Ge faaliyetlerinin ürün yeniliği açısından değerli olduğunu ve rekabet gücünü artırdığını takdir eden departman temsilcileri de Ar-Ge tabanlarının artırılmasını talep etmektedir. Vergi teşvik ve muafiyetleri sayesinde şubenin büyüyeceği ve yatırımların artacağı değerlendirilmektedir.
“Üretim maliyet artışı olumsuz etkiler”
Elektronik sektöründe üretim maliyetlerindeki en büyük artış doğrudan personel, enerji ve hammadde tüketiminde yaşandı. Bahsin lideri TESİD, “2023 Şubat TÜİK verilerine göre brüt fiyat maaş endeksi 2022’nin son çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 102,4 arttı. Teknik yeterlilik ve bilginin çok değerli olduğu elektronik sektöründe bu oranın daha da yüksek olduğunu ölçüyoruz. Hammadde tarafında, artan elektrik ve direkt personel maliyetleri nedeniyle iç piyasadan temin edilen hammadde fiyatlarında artış olmuştur. Uzak Doğu ile rekabette maliyet avantajımızı kaybediyoruz, bunu özellikle vurgulamak istiyorum. Bu noktada şubemizi büyük ölçüde etkileyen chip krizini de dolaylı bir maliyet olarak eklemekte fayda var.”
